financieringTekst Jan Willem Zwang, directeur van GreencrowdBij energieproductie komt veel meer kijken dan wat een lokaal energie-initiatief met behulp van vrijwilligers kan organiseren. Daarom zijn ernog nauwelijks lokale duurzame energiebedrijven die echt zoden aan dedijk zetten. Crowdfunding kan de initiatieven helpen bij de broodnodigeprofessionalisering om zo echt iets voor elkaar te krijgen.Energieproductieis geen hobbyAnderhalf jaar geleden schreef ik eenartikel over crowdfunding en energie-co?peraties in Energie+ 2013/3.Daarin concludeerde ik dat de enorme hoe-veelheid lokale duurzame-energieinitiatie-ven nog nauwelijks iets bijdraagt aan de ver-duurzaming van de energieproductie inNederland. Crowdfundingplatforms mobili-seren veel meer mensen om in duurzame-energieprojecten te investeren. De redactievan Energie+ vroeg mij begin dit jaar of ikmijn mening inmiddels heb bijgesteld. Inanderhalf jaar tijd is er veel gebeurd:? Het aantal crowdfundingplatforms is weergegroeid.? Buitenlandse platforms zijn in Nederlandbegonnen.? Nederlandse platforms zijn in het buiten-land begonnen.? Het grootste Nederlandse platform, Geld-voorelkaar, is overgenomen door een bui-tenlandse partij.? Goldman Sachs en Soci?t? Generale heb-ben beide bekend gemaakt in crowdfun-dingplatforms te investeren.In 2014 is er volgens Douw&Koren, een gere-nommeerd consultancybureau op het gebiedvan crowdfunding, in Nederland ongeveer 63miljoen euro opgehaald via crowdfunding.Dat is weliswaar ruim een verdubbeling tenopzichte van 2013, maar ruim een derde min-der dan het bureau zelf in 2013 had verwachtvoor 2014. De Autoriteit Financi?le Markten(AFM) heeft eind 2014 een rapport gepubli-ceerd waarin ze aangeeft dat crowdfundingin een maatschappelijke behoefte voorzieten dat wet- en regelgeving moet worden aan-gescherpt. Ook binnen de (lokale) duur-zame-energiewereld is er het afgelopenanderhalf jaar veel gebeurd:? Het aantal energieco?peraties is weergegroeid.? Lokale co?peraties zijn regionaal gaansamenwerken of fuseren.? Internationale samenwerking met Duitseen Belgische partijen is aangegaan.? E-Decentraal en ODE zijn gefuseerd.? E.On heeft bekend gemaakt dat zij zichopsplitst in een duurzaam en een fossielbedrijf.10 Energie+ nr 1 maart 2015Ook is de vaak bekritiseerde Regeling Ver-laagd Tarief (RVT) in werking getreden, waar-mee mensen een belastingvoordeel kunnenkrijgen wanneer zij binnen hun postcoderoosinvesteren in de productie van duurzameenergie. Dat de regeling geen succes is, blijktuit het feit dat het aantal projecten dat onderdeze regeling tot stand is gekomen letterlijkop ??n hand te tellen is. Het mag duidelijkzijn: zowel de wereld van de crowdfundingals de wereld van de duurzame energie isvolop in beweging. Maar bewegen ze ooknaar elkaar toe?Wind in de rugHet aantal Nederlandse crowdfundingplat-forms dat zich richt op de financiering vanduurzame energieproductie is beperkt. In deeerste plaats is er de Windcentrale. Zij heb-ben met veel succes negen bestaande wind-turbines aangekocht en in stukjes weer ver-kocht. De Windcentrale beschikt ook overeen mooie app waarmee je live precies kuntvolgen wat `jouw' windturbine doet. Eenander crowdfundingplatform met de wind inde rug is Duurzaam Investeren van YardEnergy. Yard is een ontwikkelaar van wind-projecten en heeft via Duurzaam Investerenop het moment van schrijven al drie van haarwindparken deels geherfinancierd. OnePla-netCrowd financiert meer dan alleen energie-projecten en heeft recent nog drie ton opge-haald voor een houtwarmteproject vanBeGreen. En als laatste: het platform Green-crowd, dat gestaag groeit en zelfs hardergaat dan de markt. Begin januari had Green-crowd een project dat de recovery van eenWKO-systeem in Goes gedeeltelijk moestherfinancieren. Eteck heeft dat systeem in2012 van Essent gekocht en ruim een miljoenge?nvesteerd om het systeem en de bodem-balans op orde te krijgen. Eteck wilde eendeel van de investering, dat met eigen ver-mogen was gefinancierd, herfinancieren viaGreencrowd. Binnen vijf dagen is het projecterin geslaagd 458.000 op te halen. Watzeker meehelpt in de groei van crowdfundingvan duurzame energieprojecten, is dat par-tijen als Meewind en Duurzaam Investerenbehoorlijk wat geld uitgeven aan reclameac-tiviteiten. Beide partijen staan regelmatigmet paginagrote advertenties in het Financi-eele Dagblad en zijn regelmatig met radio-spotjes te horen op BNR. Meewind heeft opdit moment zelfs een reclamecampagnelopen op de nationale televisiezenders.Dankzij deze mediacampagnes wordt crowd-funding van duurzame energie almaarbekender.InitiatievenInmiddels zijn er ook energieco?peraties en-initiatieven die gebruik maken van crowd-funding. Via Greencrowd is bijvoorbeeld eenzonnepaneleninstallatie gefinancierd voorde Vereniging van Eigenaren Het NieuweLand in Arnhem. Daarmee wordt binnenkorteen zonne-energie-installatie van ruim 52kWp gerealiseerd en bij dit project is een rolweggelegd voor het concept Herman deStroomverdeler. In Eindhoven is MorgenGroene Energie actief. Deze energieco?pera-tie heeft 228 panelen van het ZonneparkBlixembosch gecrowdfund onder de RVT.Energieco?peratie DE Ramplaan ontwikkeltonder diezelfde regeling een zonnepark enheeft al meer dan 1300 zonnedelen verkochtvoor haar project in Haarlem. In Zeist isBENG! bezig met een crowdfundingproject.BENG! is een lokaal initiatief dat op de grondvan het waterschap een zonnepaneleninstal-latie wil bouwen en hier SDE-subsidie voorheeft aangevraagd. Ge?nteresseerden kun-nen zich aanmelden via de website en sindshet openen van de inschrijflijst is er al meerdan 50.000 toegezegd. In Lingewaard isLingewaard Energie actief. Dit initiatief wil1500 zonnepanelen realiseren op een giet-waterbassin, een drijvend zonnepark dus.Eind december is hiervoor de communicatiegestart en het heeft inmiddels ook een grootdeel van de geplande investering al binnenop basis van inschrijving. Het is de bedoelingdat er in Breda een zonneweide komt van7000 panelen. Hiervoor willen de initiatief-nemers 1,5 miljoen ophalen. Het projectgaat door wanneer er 750.000 wordt opge-haald onder crowdfunders en op het momentvan schrijven staat de teller op 186.000,met nog 81 dagen te gaan. Op Ameland zijnde gemeente Ameland, Eneco en de Amelan-der Energie Co?peratie projectpartners. Zijhebben de financiering voor een 6MW-zon-nepark, mede dankzij een forse bijdrage vanhet Waddenfonds, al rond. Maar ook hier wilmen daarnaast gebruikmaken van crowdfun-ding.Mochten al deze projecten doorgaan ? en dekans daarop is zeer groot ? dan krijgen deenergieco?peraties er behoorlijk wat ledenbij. Op de website Zonnepanelendelen.nlzien we namelijk dat de ZonneWIJde Breda al229 deelnemers heeft. Dit ligt ruim bovenhet gemiddeld aantal leden van een wille-keurige energieco?peratie. Net als medio2013 krijgt de gemiddelde energieco?peratiein Nederland nog nauwelijks voet aan degrond. Dat geldt in ieder geval voor de co?-peraties die zich beperken tot het leverenvan stroom en gas van andere energiebedrij-ven of het aanbieden van allerlei diensten ophet gebied van inkoop van zonnepanelen ofisolatiemaatregelen. De initiatieven die echtstappen zetten en echt groeien in ledenaan-tallen, zijn nog steeds de initiatieven die hetvoortouw nemen in het ontwikkelen vaneigen, nieuwe duurzame energieproductie.Hierbij geven ze de mensen uit de nabijeomgeving de mogelijkheid mee te profiteren.FossielE.On, een van de grootste fossiele energie-bedrijven van Europa, maakte eind vorig jaarbekend de activiteiten op te splitsen in eenduurzaam en een fossiel energiebedrijf. Hetbedrijf wil het fossiele gedeelte, zeg maarZonneparken lenen zich goed voor financiering door crowdfunding.FotoEneconr 1 maart 2015 Energie+ 11financieringeven de bad bank, verkopen zonder daar nogmeer op af te moeten schrijven dan ze deafgelopen jaren al hebben gedaan. Hetbedrijf voegt in Nederland meteen de daadbij woord; in de gemeente Tynaarlo gaat zijonder de RVT nu een zonnepark ontwikkelenvan in eerste instantie 220 zonnepanelen. Bijsucces kan dit echter doorgroeien naar eenandere locatie, waar zelfs 4400 zonnepane-len kunnen worden geplaatst. Na wat half-slachtige pogingen van enkele andere tradi-tionele energiebedrijven is E.On nu het enigegrote energiebedrijf dat serieus met deRegeling Verlaagd Tarief (RVT) aan de slaggaat. Het is niet aannemelijk dat E.On meergaat doen dan Qurrent, marktleider onder deRVT-projecten, maar het kan een serieuzespeler worden. Veel energieco?peraties enlokale energie-initiatieven zullen het nietleuk vinden, maar de succesvolle lokaleduurzame?energieprojecten zijn projectenwaarbij professionele partijen betrokkenzijn. Morgen Groene Energie en DE Ramplaanwerkt samen met Qurrent. BENG! en Linge-waard Energie worden ondersteund doorGreenspread. ZonneWIJde Breda werktsamen met Zonnepanelendelen en Green-choice. Ameland wordt (voornamelijk) ont-wikkeld door Eneco. En Tynaarlo wordtstraks gedaan door E.On.Sneuvelen in schoonheidNaast deze voorbeelden zijn er nog vele, veleandere. Vele sneuvelen echter in schoonheiden blijven bij een goed idee. Een goed voor-beeld hiervan zijn de partijen die samen voorhonderden MW's aan zonnepanelensubsidiehebben aangevraagd uit de SDE+ in fase 6van 2014. De partijen kunnen die subsidiedaadwerkelijk krijgen als zij kunnen aanto-nen over het benodigde vermogen tebeschikken om de investeringen te doen,aldus de brief van RVO.nl van 16 januari 2015.Om vragen te voorkomen, hadden veel par-tijen de aanvragen gemaximeerd op 499kWp, dus net onder de 500-kWp-grens waar-boven je een haalbaarheidsonderzoek moetoverleggen om de SDE-subsidie ?berhauptaan te kunnen vragen. Maar wanneer je ver-volgens meerdere aanvragen indient, moetje niet vreemd opkijken wanneer er dan als-nog vragen worden gesteld. Veel partijenhebben van RVO.nl tot 20 februari gekregenom aan te tonen dat zij daadwerkelijk over definanci?le middelen beschikken om de pro-jecten te realiseren en anders krijgen ze dusgeen beschikking. Kortom: focus op enkelegoede, kansrijke projecten en schiet niet methagel zoals in 2014 heel veel partijen hebbengedaan.UpdateHet antwoord op de vraag of ik mijn meninginmiddels heb bijgesteld is dus: nee.Ondanks het feit dat ik hoopvol ben over detotstandkoming van enkele projecten, ben iknog steeds van mening dat het gros van aldie lokale duurzame energiebedrijven nognauwelijks iets bijdraagt aan de verduurza-ming van Nederland. Aan de ontwikkelingvan de crowdfundingplatforms, die zich rich-ten op het financieren van duurzame-ener-gieprojecten, zie ik tegelijkertijd dat er ruimvoldoende interesse is voor dit soort projec-ten. Zelfs het invoeren van de RVT heeft nognauwelijks geleid tot meer projecten. Hoecomplex ook is deze regeling rendabel wan-neer je het project goed ontwikkelt. De stapvan E.On in Tynaarlo leidde in plaats vangejuich dan ook vooral tot kritiek: zie je wel,de grote energiebedrijven gaan er weer meevandoor. Maar wat geldt voor crowdfundinggeldt ook voor energieproductie: het is geenhobby, maar een vak apart.Op Ameland is de financiering voor een 6MW-zonnepark al rond.FotoMartinHeller12 Energie+ nr 1 maart 2015