Tijdens de derde bijeenkomst van de masterclass zijn we ingegaan op de lessen uit de sociale woningbouw. Tijdens deze bijeenkomst hebben we kennis kunnen maken met drie interessante sprekers: Helena Spits, Rachida Oucheikh en Wikke Peters.
Helena Spits. Helena heeft bouwkunde gestudeerd en jaren gewerkt in de mannenwereld van de bouw. 10 jaar geleden is zij haar eigen bedrijf begonnen, BouwzorgFryslan. Helena integreert de sociale projectbegeleiding in het bouwproces. Zij heeft in haar werkgebied ervaring met een grote verscheidenheid aan woningen. Zij was de afgelopen jaar betrokken bij de begeleiding bij maar liefst 3.500 woningen. Naast planmatig- en groot onderhoud is het treffen van energetische maatregelen ook altijd een groot onderdeel in het proces.
Zoals ze zelf zo mooi verwoordt: “Bouwen is geen doel maar een middel. Het doel is wonen en om mensen gelukkig te maken. Mijn missie is om iedereen te laten meedoen, met name de kwetsbaren. Deze energietransitie is daarvoor een prachtige kans”.
Lees meer over Helena haar visie en ervaringen in dit artikel of op de website van BouwzorgFryslan: bouwzorgfryslan.nl
Eerder heeft Helena ook een bijdrage geleverd aan de ‘Dag van de Bewoner’ voor ons zusternetwerk Renda, het kennisnetwerk voor de sociale woningbouw. Ze wees ons op de factor mens in je project, lees daar hier meer over.
Klik hier voor de presentatie van Helena tijdens de Masterclass
Rachida Oucheikh. Rachida is gebiedsmanager bij woningbouwvereniging Tiwos in Tilburg. Wij interviewden haar over Dubbele Duurzaamheid in kwetsbare wijken als onderliggend mechanisme. Zij ziet de vastgoedopgave als een kans; een kans om het verduurzamen van de woningen te koppelen aan een duurzame aanpak van armoede, schulden, werkloosheid, jeugd, ouderen, eenzaamheid. Dat noemt zij dubbele duurzaamheid.
Met andere woorden: de vastgoedontwikkeling is een kans om ook te werken aan de maatschappelijke vraagstukken. Tiwos hanteert in hun wijkaanpak de zoet, zuur, bitter en zout aanpak.
Zoute aanpak: werkgelegenheid, social return. Het realiseren van werkervaringsplekken en arbeidsmarktperspectief voor bewoners in de wijk. Het zoeken naar de koppeling met de fysieke werkzaamheden door aannemers van gemeente en corporaties. Maar bedenken desnoods ook andere functies als omgevingsmanager of energiecoach. De doelstelling is om de concrete invulling van social return volledig te realiseren met het potentieel uit de wijk zelf.
Bittere aanpak: Nieuwe instroom. Balans in de wijk verbeteren tussen mensen met draagkracht en draaglast.
Zoute aanpak: aansluiten bij activiteiten die bewoners nu al zelf organiseren. Goed luisteren en kansen benutten. Met speciale aandacht om kinderen ook een rol te geven, bijvoorbeeld een kinderraad is een wens.
Zure aanpak: complexe overlastgevallen zorgvuldig en direct aan te pakken.
Rachida heeft hierbij duidelijk aangegeven dat het plan nog niet af is. Sterker nog, het is een uitdaging voor iedereen om dit plan de komende jaren af te maken en nog meer inhoud te geven. Maar het is een begin van de expeditie Dubbele Duurzaamheid.
Klik hier meer over Dubbel Duurzaamheid.
Zie hier het ‘Abdij krantje’.
Wikke Peters. Hoe ga je om met bewoners waar nauwelijks contact mee te leggen is? Hoe ga je met hen het gesprek aan over de verduurzaming?
Wikke is geen opbouwwerker of bouwkundige, maar een kunstenaar en heeft veel ervaring met bewonerscommunicatie in corporatiebuurten. Ze is gaandeweg gespecialiseerd geraakt in het contact maken met mensen die moeilijk te bereiken zijn en/of zich nauwelijks interesseren voor een bepaald actueel thema.
Wikke is begonnen in de bewonerscommunicatie. Ophalen wat er in een voor de corporatie moeilijk toegankelijke buurt leefde, welke keuzes ze wilden maken in de renovatie. Zij stond zelf met de voeten in de modder: deur aan deur bij mensen aanbellen, gesprekken aanknopen. De corporatie koos toen bewust voor de inzet van kunstenaars. Dat was destijds een gedurfde keuze, die de projectmanager echt moest verdedigen en waarover de gemeente veel weerstand voelde.
Ze slaagde erin snel op te halen welke keuzes bewoners wilden maken tijdens de renovatie. Zij beseft heel goed dat dit kwam door de gelijkwaardige en ontwapenende insteek, en door het feit dat ze een contact aangingen met de bewoners dat het midden hield tussen een professionele relatie en een vriendschap.
Tegenwoordig zet ze nu zelf deze projecten op. Corporatie en gemeente zien inmiddels dat deze manier van werken verder gaat dan alleen bewonerscommunicatie. Ook geven zij samen met de andere professionele partners processen vorm die een stem en een inbreng geven aan groepen die zich normaal gesproken niet laten horen.
In de afgelopen maanden zetten zij in een heleboel corporatiebuurten van Eindhoven ludieke acties op om ‘wensen’ te achterhalen. Verrassend veel wensen gingen óók over een wens voor een ander, maar geen enkele wens ging over verduurzaming. Verduurzaming leeft nauwelijks in de corporatiebuurten, op een kleine groep mensen na, die vaak al een wat alternatievere leefstijl heeft. Mensen zijn niet bezig met verduurzaming maar met overleven, korte termijn denken (een dag). Duurzaamheid is een ver-van-mijn-bed begrip, speelt zich op een ander abstractieniveau af. Iets voor de langere termijn, een zorg die zij niet ervaren.
Wij als professionals praten er erg makkelijk over: kwetsbare buurten. Maar komen uiteindelijk niet eens in gesprek met veel bewoners. En dat is toch echt de eerste stap: contact maken. Want het onderwerp verduurzaming is nog zeker 10 bruggen te ver weg.
Eerder schreef ze een artikel voor ons zusternetwerk Renda, het kennisnetwerk voor de sociale woningbouw, waarin ze beschrijft waarom steeds meer corporaties ervoor kiezen om kunstenaars in te zetten in buurt. Dit artikel is terug te lezen via deze link.
Klik hier voor de presentatie van Wikke tijdens de Masterclass.
De opdracht deze bijeenkomst was:
Je hebt een vooroorlogse corporatiebuurt met 600 woningen. Bewoners hebben weinig contact met de corporatie en wantrouwen de autoriteiten zoals gemeenten en instanties. Er moet iets gebeuren met die woningen en je wilt een renovatie realiseren op basis van wat zij belangrijk vinden. Maar je hebt geen idee wat zij wensen.
Je hebt brieven verstuurd en hebt 10 reacties gekregen van de mensen die altijd al reageren. Wat kun je bedenken om toch in contact te komen met de rest van de mensen om hun wensen boven water te halen?
We haalden voor jullie een paar mooie en originelen ideeën uit de chat:
Meerdere malen kwam naar boven dat het heel belangrijk is om afspraken na te komen als je beloftes maakt. Er is vaak al weinig vertrouwen.
.jpg "Energie+")
Reacties