Gedeputeerde Staten (GS) van Gelderland verwachten voor de stikstofmaatregelen, die nog in 2020 worden uitgevoerd, bijna € 40 miljoen nodig te hebben. Dat geld is om verduurzaming te versnellen. Dat wil zeggen het verminderen van stikstofuitstoot en natuurherstel door minder stikstofneerslag. “Natuurlijk hebben we nog niet alle antwoorden, maar daar hoeven we niet op wachten. Met een deel van de maatregelen kunnen we al beginnen. Dat is dankzij de inzet van onze Gelderse partners”, zegt Gelders gedeputeerde Peter Drenth. “We werken aan een oplossing die ook perspectief biedt aan onze inwoners. We willen kunnen genieten van de natuur en ook gewoon kunnen wonen, werken en leven. Dankzij de inzet van al onze Gelderse partners hebben we een uitgebreide lijst met mogelijke maatregelen per gebied. We gaan alles op de lijst doorrekenen om te bepalen welke maatregelen het meeste resultaat opleveren. We moeten kunnen aantonen dat het buiten beter gaat, en ik ben hoopvol dat dat gaat lukken.”

Provincie Gelderland heeft de afgelopen maanden samen met de Gelderse sectorpartijen uit de bouw, mobiliteit, landbouw, natuur, industrie, regio’s en waterschappen gewerkt aan een Gelders plan om de stikstofproblematiek aan te pakken. Daarbij is gekozen voor een gebiedsgerichte aanpak voor de Veluwe, Achterhoek en Rijntakken. De Gelderse maatregelen zijn aanvullend op de landelijke maatregelen. Met de maatregelen werken we aan natuurherstel en stikstofreductie. Een deel van de vermindering van de stikstofuitstoot is om de natuur te herstellen. Er komt een Gelderse stikstofbank die ten goede komt voor maatschappelijk en economische ontwikkelingen in onze provincie.

Gelderland steekt onder andere nu geld in onderzoek naar verduurzaming van de bouw, binnenvaart en de industrie. Dat gaat om ongeveer € 2,5 miljoen. De bouw heeft onlangs zelf de Groene Koers Gelderland opgesteld om stikstofuitstoot tijdens bouwwerkzaamheden te verlagen. Onderzoek moet laten zien hoeveel de stikstofuitstoot omlaag gaat en wat er verder aan aanvullende maatregelen nodig is voor bouw bij natuur. Bij de industrie gaat het om onderzoek naar het combineren van het verminderen van CO2 uitstoot om klimaatverandering tegen te gaan en het verminderen van stikstofuitstoot. Ook werkt provincie Gelderland samen met het Expertise en Innovatie Centrum Binnenvaart om onderzoek te doen naar de verduurzaming van de binnenvaart. 8 provincies hebben zich hierbij aangesloten en dragen bij. Na deze zomer worden de 1e resultaten van het onderzoek verwacht. Gelderland deed in december al een oproep om de binnenvaart te verduurzamen om zo de stikstofuitstoot flink te verminderen.

GS vinden het belangrijk dat er een toekomst blijft voor onze Gelderse boeren. Gelderland wil inzetten op de ontwikkeling van een duurzame natuurinclusieve landbouw. De agrarische sector in Gelderland heeft daar al heel veel in gedaan. De provincie gaat met agrarische ondernemers in gesprek over de toekomst van het bedrijf en de mogelijkheden om duurzamer te worden. Door COVID-19 zijn er binnen de agrarische sector ook een aantal bedrijven die in zwaar weer zitten. Het Rijk springt daarop in met een beëindigingsregeling voor veehouderijen met productierechten. Daar hoort de kalverhouderij niet bij. GS willen aanvullende Gelderse maatregelen om te zorgen voor een duurzaam toekomstperspectief voor deze sector. Ze kijken met keukentafelgesprekken wat de mogelijkheden zijn voor innovatie, het vinden van andere verdienmodellen, bedrijfsverplaatsing of eventueel bedrijfsbeëindiging. Hiervoor is zo’n € 10 miljoen voor innovatie en € 20 miljoen voor verplaatsing of bedrijfsbeëindiging nodig.

Gelderland wil ook onderzoek naar een slimmere en efficiëntere inzet van geld van het Rijk. Het Rijk presenteerde in april 2020 plannen voor de aanpak van het stikstofvraagstuk, waarvoor € 5,9 miljard is uitgetrokken. Die aanpak levert nog onvoldoende op om én de natuur op de Veluwe te herstellen én maatschappelijk en economische activiteiten in Gelderland, en in de rest van Nederland die voor stikstof afhankelijk is van de Veluwe, mogelijk te maken. Met onderzoeksinstituut OnePlanet zetten we nieuwe meetmethoden in op een aantal proeflocaties bij varkenshouderijen en papierfabrieken. Deze sensoren maken het mogelijk voor de ondernemer om op elk moment op bedrijfsniveau de stikstofuitstoot, en de effecten van de maatregelen ervan te meten.

Van alle mogelijke maatregelen wordt nu berekend wat ze opleveren als het gaat om het verminderen van stikstofuitstoot, het zorgen voor natuurwinst, en de hoeveelheid tijd en geld ervoor nodig is. GS willen met de Gelderse partners inzetten op de maatregelen die het meeste effect hebben. Daarover komt na de zomer meer duidelijkheid.

GS hebben tegelijkertijd ook een besluit genomen over extern salderen (stikstofruimte verkopen aan andere bedrijven) met agrarische bedrijven met dierrechten. GS willen dat voorlopig niet toe laten. Gelderland ziet dat steeds meer   initiatiefnemers, ook buiten de provincie, deze stikstofruimte op de Veluwe willen kopen. Daarover maken GS zich zorgen, want dat kan leiden tot ongewenste leegstand, verloedering van het landschap, onvoldoende ontwikkelruimte voor de Gelderse agrarische sector en een oneerlijke verdeling van stikstofruimte. Dit moet eerst opgelost worden.