De afgelopen weken was er opeens veel te doen over grootschalige zonneparken in Nederland. Het Algemeen Dagblad (AD) publiceerde diverse artikelen over de opkomst van de zonneparken. Het eerste artikel gaf een waarschuwing af: de wildgroei aan zonneparken zorgt ervoor dat het elektriciteitsnet het niet aan kan. Volgens het AD signaleren Tennet en Enexis in Drenthe en Groningen al de eerste capaciteitsproblemen.

Een woordvoerder van LTO Noord zegt: “Grond is hier goedkoper dan elders in het land, dus kunnen zonneparken eerder uit. Hier zijn meer boeren te vinden die er een verdienmodel in zien.'' In de volgende artikelen stelt het AD dat milieu- én landbouworganisaties vrezen voor de gevolgen voor het landschap, de natuur en de voedselproductie (zonder dit verder te onderbouwen) en dat de boerenbelangenorganisatie zich zorgen maakt omdat de voedselproductie volgens hen versnipperd raakt. In een ander artikel komt een ontwikkelaar van zonneparken aan het woord die klaagt over het feit dat pachtprijzen worden opgeklopt doordat er allemaal ‘cowboys’ op de markt komen die volgens hem veel te hoge prijzen bieden voor gronden.

Naar aanleiding van de artikelen heeft de PvdA kamervragen gesteld. Volgens de PvdA mogen zonneparken geen landbouwgrond in beslag nemen. In plaats daarvan moeten ze naast snelwegen, spoorlijnen, bedrijventerreinen en bijvoorbeeld stortplaatsen worden gebouwd. De overheid moet dat stimuleren en zo nodig de regels aanpassen, stelt de Tweede Kamerfractie van de PvdA. Uiteraard schrijft het AD hier ook weer een artikel over en hebben zij hun eigen perpetuum mobile gecreëerd. Ik vind het zeer positief dat het AD hier zo uitvoerig bericht over geeft. Wildgroei dreigt en capaciteitsproblemen moeten zeker worden voorkomen. Wij willen in Nederland immers geen Belgische toestanden op ons elektriciteitsnet.

In de praktijk ervaren wij ook dat er ‘goudkoorts’ heerst, niet alleen voor gronden maar ook voor grote daken. Vorige week werden wij benaderd door een ondernemer die claimde 12.000 m² dakoppervlak te willen verhuren. Ik had de beste man zelf aan de telefoon en vertelde hem hoe wij met dit soort vragen omgaan: met behulp van hogeresolutieluchtfotos’s maken wij een legplan en opbrengstberekening met gespecialiseerde software en met GIS kijken we wat de afstanden zijn van de zonnepanelen naar het invoedpunt van de netbeheerder. Op basis hiervan maken we een proforma investerings- en exploitatiebegroting en geven we een indicatie van het mogelijke huurbedrag.

“Maar noem eens een bedrag per paneel.” Ik begon weer vriendelijk uit te leggen dat het zo niet werkt, dat we eerst wat onderzoek moeten doen en dat de huur per locatie kan verschillen vanwege de opbrengst, eventueel SDE+, zwaarte en afstand van de aansluiting, etc. “Noem een bedrag!” Toen ik hem vertelde dat ie rekening kan houden met een bedrag ergens tussen € 1,- en € 3,- per paneel per jaar en wilde vertellen dat dit nog afhankelijk is van de vraag of hij de stroom (deels) zelf gaat gebruiken, werd ik al geïnterrumpeerd: “Laat maar. Anderen bieden veel meer!”

Toen ik hem naar het adres vroeg om toch een berekening te kunnen maken, wilde ie dat niet geven. Dat deed ie bij ‘de anderen’ namelijk ook niet. Hiermee suggereert hij dus dat ‘de anderen’ meer dan € 3,- per paneel per jaar aan dakhuur bieden zonder überhaupt te weten om wat voor locatie het gaat en wat de (verzwaring van) de aansluiting eventueel gaat kosten. Een gewaagd bod. Afgelopen week werd ons verzocht om een bod uit te brengen op 12 hectare grond waar volgens onze eigen berekeningen 10 MW aan zonne-energie opgesteld kan worden. Invoedpunt redelijk dicht bij maar nog geen vergunning en ook nog geen SDE+. Er werd gevraagd om op de grond te bieden om deze te kopen. Het betreft landbouwgrond en de waarde hiervan varieert tussen de € 60.000,- en  € 80.000,- per hectare. Op Funda staat de grond al een tijdje te koop voor € 65.000,- per hectare (en is nog niet verkocht).

Navraag bij de makelaar leert ons dat de verkoper meerdere partijen heeft benaderd om een bod uit te brengen boven de € 65.000,- per hectare. “Want dat krijgt de verkoper sowieso wel. Omdat de koper ook nog een vergunning aan moet vragen om zonnepanelen te mogen plaatsen, wil de verkoper een hogere prijs hebben.” Ik was de makelaar even kwijt en vroeg hem of er dan niet juist een korting moest worden gegeven. Het aanvragen van een omgevingsvergunning kost tijd én geld en het risico bestaat dat er geen vergunning wordt afgegeven en dan wil je niet met de grond blijven zitten. “Nou meneer, er worden overal vergunningen afgegeven, dus dat zal wel meevallen. En met zonne-energie wordt nu eenmaal veel meer geld verdiend dan met landbouw, dus wil de verkoper daarvan meeprofiteren.” Dan moet de verkoper zelf maar in zonne-energie gaan investeren, dacht ik.

Het zijn zomaar twee voorbeelden van de waan van de dag. De oproep van de PvdA voor meer regulering vind ik dan ook niet verkeerd. Ook de suggestie van PvdA om in te zetten op ‘nutteloze’ gronden vind ik een hele goede en ik hoop dat hier ook iets mee wordt gedaan. Overigens kan de goudkoorts voor landbouwobjecten snel worden genezen wanneer er wordt gehandhaafd. Voor het pachten van landbouwgronden én agrarische panden (schuren) gelden namelijk regels en zelfs maximumprijzen die jaarlijks door het Ministerie van Economische Zaken worden vastgesteld (allen ver onder de prijzen die momenteel worden betaald). Vergoedingen moeten tevens worden getoetst door én geregistreerd worden bij de grondkamer omdat de overeenkomsten tot op heden altijd langer lopen dan de gestelde grens van zes jaar. Cowboys en goudkoorts. Het lijkt het Wilde Westen wel…