Het inpassen van duurzame energie in de leefomgeving is een enorme uitdaging in Nederland. Het is daarom belangrijk om nu al na te denken hoe we al deze zonnepanelen en windparken in het landschap kunnen integreren. Dat schrijven ECN en Wageningen University & Research (WUR) in het paper "De energietransitie: een nieuwe dimensie in ons landschap".

Het ontwerpen van energielandschappen vergt een geheel nieuwe manier van denken. Hernieuwbare energietechnologieën kunnen niet helemaal worden ‘ingepast’ in het bestaande landschap, daarvoor is de opgave te groot. Alleen al voor de benodigde zonneparken hebben we ruimte nodig zo groot als de halve provincie Utrecht. Er moeten geheel nieuwe landschappen worden gecreëerd. Landschappen die door mensen worden gewaardeerd en economisch haalbaar zijn”, zeggen de experts van ECN en WUR. Het feit dat de transitie naar een duurzame energiehuishouding grote kansen biedt voor het klimaat en de economie blijkt in de praktijk vaak niet voldoende te zijn voor draagvlak: grootschalige windenergieprojecten worden vaak kritisch ontvangen en zonneparken kunnen niet automatisch op steun van omwonenden rekenen.

Nieuwe laag

Energielandschappen gaan als het ware een nieuwe laag in het bestaande landschap vormen. “Het gaat erom dat die nieuwe laag kwaliteit toevoegt. Daarbij is het van belang dat projectontwikkelaars, technologie-ontwikkelaars, landschapsarchitecten en overheden met elkaar samenwerken en dat planprocessen zodanig worden ingericht dat bewoners en gebruikers daadwerkelijk betrokken worden bij de energietransitie en de gevolgen daarvan voor hun leefomgeving”, zegt het onderzoeksteam. “De technologie ontwikkelt zich razendsnel. Er zijn bijvoorbeeld zonnepanelen met kleuren en prints, geschikt als fraai stroomproducerend bouwelement. De ontwerpen moeten aansluiten bij wat bewoners van een streek in dialoog aan wensen hebben geformuleerd. Dit vraagt om plannen, ontwerpen en bouwen in een intensieve samenwerking tussen alle belanghebbenden.”