De groei van elektriciteitsproductie uit wind en zon vereist een systeem dat ook is gericht op flexibiliteit om grote variaties in vraag én aanbod te kunnen opvangen. Alleen dan is de transitie naar een duurzame energievoorziening haalbaar, schrijft TNO in het rapport. Het is onzeker op welke termijn en in welke mate Nederland daadwerkelijk problemen zal ondervinden van de toegenomen productie uit wind en zon. In het rapport beschrijft TNO een groot aantal innovaties om snel in te kunnen spelen op fluctuaties in vraag en/of aanbod van stroom zoals diverse vormen van energieopslag, continu reguleerbare energieopwekking en systemen. De Nederlandse energiemarkt functioneert tot dusver uitstekend, maar volgens TNO is het onwaarschijnlijk dat ons huidige energiesysteem in staat is om de betrouwbaarheid te blijven borgen bij een groeiend aandeel stroom uit zon en wind.

TNO beschrijft dat de energiemarkt nu al moet veranderen om innovatieve bronnen van flexibiliteit tot ontwikkeling te laten komen. Dat zorgt voor een geleidelijke en zekere overgang naar een nieuw systeem. Flexibiliteit krijgt dan een economische waarde in een energiemarkt waarin elektriciteitstarieven variabel zijn, waar alle partijen onder gelijke voorwaarden toegang tot de markt hebben en waar prijsvorming transparant is en externe kosten worden verdisconteerd in de prijs. Daarnaast willen mensen en bedrijven ‘zekerheid’ met betrekking tot levering, beschikbaarheid en betaalbaarheid. In de huidige markt blijven belangrijke kansen voor flexibilisering van vraag en aanbod onderbenut. TNO adviseert dat de overheid praktijkexperimenten rond het energiesysteem mogelijk maakt en ervoor zorgt dat regelgeving en marktordening innovatieve producten en diensten de ruimte laten.