Scheers betoog was helder en provocerend. Fossiele brandstoffen raken snel op, ze zijn ernstig vervuilend en ze veroorzaken geopolitieke conflicten, al dan niet militair. Bovendien worden ze gemonopoliseerd, een nadeel dat bronnen als wind, zon en golven niet hebben, want die kan niemand bezitten. Hernieuwbare bronnen zijn oneindig ? althans, tot de zon ophoudt te bestaan, wat nog zo?n 4,5 miljard jaar duurt. Ze brengen ook geen schadelijke emissies met zich mee, en veroorzaken geen oorlogen.

Dus moeten we zo snel mogelijk overstappen op hernieuwbare bronnen. Maar hoe? ?De normale politieke reactie is om wereldwijd naar consensus te zoeken, en internationale verdragen op te stellen?, zei Scheer. Maar dat duurt lang. ?Internationale bijeenkomsten hebben meestal maar één uitkomst: een follow-up conferentie?, zei Scheer en hij vervolgde: ?Er bestaat een grote tegenstelling tussen consensus en snelheid. En snelheid is wat we nu nodig hebben.? Hij pleitte voor een andere weg: een technologische revolutie. ?Landen moeten zeggen: we moeten dit doen, en sneller dan anderen. Dan komt er iets op gang.?

Die technologische revolutie zal veel winnaars kennen, zei Scheer. De boeren bijvoorbeeld, die energiegewassen gaan verbouwen. En de bouw, die niet langer energieverslindende huizen neerzet, maar gebouwen die netto energie opleveren. Dat zal reusachtig veel schelen, want gebouwen zijn goed voor maar liefst veertig procent van het totale energieverbruik.

Er zal echter één grote verliezer zijn van deze revolutie, aldus Scheer: de gevestigde energiesector. Volgens de Duitse parlementariër probeert die sector de overgang naar duurzame energie te vertragen met argumenten als: duurzame energie is nog te duur, we hebben meer tijd nodig. Scheer veegde die argumenten van tafel. ?We moeten nú gaan investeren in hernieuwbare energie. Het alternatief is dat we steeds hogere belastingen gaan heffen, om hogere dijken te bouwen vanwege de stijgende zeespiegel, en om onze verslechterende gezondheid te betalen.?

Toch loopt het met die investeringen in Nederland nog niet storm, zei architect Paul de Ruiter, pionier in duurzaam bouwen. In ieder geval niet in de bouwsector. ?Inmiddels is er wel iets meer aandacht voor duurzaamheid, maar jarenlang was niemand er in geïnteresseerd. Ik ben het op een gegeven moment maar anders gaan noemen: intelligent bouwen. Dat verkocht een stuk beter.?

Energiezuinig bouwen is zo moeilijk helemaal niet, zei De Ruiter. ?Je moet allereerst goed kijken waar de zon staat. Zorg ervoor dat er zo veel mogelijk daglicht binnenkomt, maar dat de warmte buiten blijft.? Veel daglicht betekent weinig verlichting. En dat scheelt fors in het energieverbruik. In een gebouw gaat vijftig procent van de energie naar elektriciteitsverbruik, en daarvan gaat weer de helft naar verlichting, rekende De Ruiter voor. Als voorbeeld liet hij een foto zien van het nieuwe gebouw van Rijkswaterstaat in Middelburg, dat hij ontwierp. ?Een zeer transparant en open gebouw?, zei De Ruiter. ?Dat weerspiegelt ook onze open, democratische samenleving.?

De Ruiter pleitte voor een totale herinrichting van onze steden. Nu liggen woning, werk en winkels ver uit elkaar, en verbinden we alles met de auto, zei hij. Het kan ook anders, en hij liet een concept zien van de Zuidkas, een gebouw dat winkels, woningen, werkruimte, kinderopvang, restaurants, een park en een elektriciteitscentrale, en bovenop twee kassen, herbergt. Het is een ministad, naar het voorbeeld van Unité d?Habitation dat architect Le Corbusier in 1952 in Marseille bouwde.

De Ruiter kreeg uit het publiek de vraag of het niet verstandiger was om eerst bestaande, slecht geïsoleerde gebouwen energiezuiniger te maken, en dan pas aan nieuwbouw te denken. ?De grote winst zit inderdaad bij restauratie en renovatie?, gaf hij toe. ?Om onze steden weer gezond te maken, moeten we de rotte delen eruit halen. Dat is moeilijk en riskant, maar als je het goed doet is het winstgevend.?

Iemand van de provincie Friesland vroeg Hermann Scheer naar het gesprek dat hij de volgende ochtend zou voeren met minister Van der Hoeven van Economische Zaken, waarin hij het succes van het Duitse model uit ging leggen. ?Kunt u haar er niet van overtuigen dat wij dat model ook moeten krijgen?, vroeg de man. ?Het probleem is overal hetzelfde?, antwoordde Scheer. Overheden geloven vaak niet dat het kan werken. Ze denken dat duurzame energie te duur is, dat het kosten met zich meebrengt. ?Dat zijn allemaal argumenten die uit de gevestigde energiesector komen. Het is een mentale barrière?, zei hij. Zodra je deze misinformatie opheft, en bijvoorbeeld laat zien dat hernieuwbare energie een enorme werkgelegenheid oplevert, gaan ze om. ?We moeten hernieuwbare energie het privilege geven. Dit is de basale, existentiële beslissing die onze samenleving nu moet nemen.?